به نقل از «فرارو»

تحریم یا مدیریت نادرست؟

تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۲۹۴۶۱

محمدمهدی بهکیش در دنیای اقتصاد نوشت: این روز‌ها مدیران از فشار تحریم‌ها در درون می‌نالند و در برون ادعای فراوان دارند که از کنار تحریم‌ها می‌گذریم و به قول رئیس‌جمهور اسبق، «تحریم‌ها کاغذپاره‌ای بیش نیست». ولی واقعیت به جز این ادعا‌ها و رویه‌ها است؛ چراکه تحریم‌ها برای گروهی تبدیل به کسب‌وکار شده و آثار مخرب آن در لابه‌لای شعار‌ها کمرنگ شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همه می‌دانیم و با پوست و گوشت خود حس می‌کنیم که تحریم‌ها صدمات گسترده‌ای به اقتصاد کشور زده‌اند و می‌دانیم بیشترین هزینه این محدودیت‌ها را مردم عادی کوچه و بازار پرداخت می‌کنند. فقط کافی است به متوسط درآمد دهک دهم جامعه نسبت به دهک اول نگاهی بیندازیم. در ایران این نسبت بیش از ۱۵برابر است؛ درحالی‌که در کشور‌های اروپایی این نسبت به ۶ یا ۷برابر می‌رسد. طبیعی است این سوال مطرح می‌شود که چگونه در کشوری که در تحریم به سر می‌برد، دهک بالای جامعه از درآمد و ثروت‌های افسانه‌ای برخوردار است؛ اما مردم عادی برای گذراندن یک زندگی معمولی در صف‌های طولانی برای دریافت یارانه و کمک‌های دولتی می‌ایستند.

به نظر متخصصان دلایل روشن است؛ تورم حدود ۵۰درصد به کمک طبقه اول آمده و هر روز ثروت آن‌ها را -حداقل به‌صورت اسمی- افزایش می‌دهد؛ ولی هزینه تورم افسارگسیخته را مردم با افزایش هزینه زندگی و اجاره‌خانه تحمل می‌کنند. طبقه اول بهره‌مند از تورم و تحریم و البته تمرکز اقتصادی دولت است که قیمت‌گذاری را رواج می‌دهد و طبقات پایین، زیر بار هزینه‌ها کمر خم کرده‌اند (مجله تجارت فردا در شماره ۵۱۷ تحت عنوان «منتفعان تحریم» مطالب جالبی در این خصوص گردآوری کرده است).

در این میان دولت صحبت از تلاش برای رفع تحریم‌ها می‌کند؛ درحالی‌که پیشینیان آن‌ها در بالا بردن تحریم‌ها مسابقه می‌گذاشتند. فشار آن‌قدر زیاد است که دولت هم متوجه آثار تحریم‌ها شده است و شاید در فکر چاره افتاده، هرچند همیشه در ایجاد تعادل با کشور‌ها و اقتصاد‌های بزرگ مشکل داشته است. نمی‌دانم اگر کشور در تحریم نبود باز هم به خودکفایی فکر می‌کردند؟ جواب من آری است؛ زیرا بسیاری از مدیران در اوایل انقلاب فکر می‌کردند که قطع رابطه با کشور‌های بزرگ به‌ویژه با جهان غرب، به نفع جامعه است؛ درحالی‌که هم‌اکنون مشخص شده است که همه زیان دیده‌اند.

واقعیت این است که تحریم راه مبادله آزاد را مسدود می‌کند و در نتیجه کشور نمی‌تواند از مزیت‌های خود استفاده ببرد. هیچ کشوری نمی‌تواند کلیه مایحتاج مورد نیازش را به تنهایی تولید کند؛ حتی آمریکا یا چین که امروز به‌عنوان ابر اقتصاد‌های دنیا شناخته می‌شوند؛ بنابراین محدودیت در تجارت موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها می‌شود و کسری بودجه دولت هم وسیله آبیاری‌کننده برای رشد نقدینگی و تورم می‌شود.

این در حالی است که یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های کشور ایران، موقعیت سوق‌الجیشی آن است که غرب و شرق جهان را به یکدیگر متصل می‌کند؛ ولی نحوه اداره کشور و تحریم‌ها شرایطی را به‌وجود آورده‌اند که مسیر‌های بازرگانی از چین به اروپا دیگر از ایران نمی‌گذرند و این کشور‌ها سعی کرده‌اند ایران را دور بزنند. در حالی‌که جاده ابریشم سابق، قرن‌ها از ایران می‌گذشت و تجارت در ایران موجب رشد و رونق اقتصادی می‌شد؛ به ترتیبی که در سفرنامه‌ها گفته می‌شود برخی از روستا‌های در مسیر جاده ابریشم در ایران، ثروتمندتر از شهر‌ها بودند.

اگر مسیر‌های ترانزیت و حمل کالا در جهان همچنان به ایران بی‌اعتنا بمانند، شاید قرن‌ها به طول بینجامد تا بتوان ایران را به جایگاه سابق آن برگرداند. آیا توجه کرده‌اید که دولت‌های متمرکز گه‌گاه مثل تحریم‌کنندگان عمل می‌کنند؟ یعنی دولت به جای آنکه کسب‌وکار مردم را راه‌اندازی کند و از مسیر درآمد‌های مالیاتی اقتصاد کشور را اداره کند، شیرینی تورم را مزه‌مزه می‌کند و عملا ۳۰درصد از درآمد مردم به جز مالیات‌های مرسوم را از جیب مردم برداشت می‌کند.

به عبارت دیگر، چاپ پول و به دنبال آن افزایش نقدینگی که برای جبران کسری بودجه رخ می‌دهد، به‌صورت تورم از جیب مردم برداشته می‌شود. از سوی دیگر، به‌دلیل تحریم، نفت را در خفا می‌فروشیم؛ ولی آثار منفی آن را نادیده می‌گیریم؛ زیرا فروش نفت در خفا نیاز به شبکه‌ای دارد که بتواند نفت را بدون ثبت در آمار‌های بین‌المللی بفروشد و آن‌چنان خودی باشند که به ترتیبی پول آن را برگردانند و البته موارد متعددی کشف‌شده که پول‌ها برگشت داده نشده است. این در حالی است که مردم یا حتی خود دولت هم نمی‌داند که درآمد واقعی نفت چقدر است و جالب‌تر آنکه هیچ انعکاسی هم در بودجه ندارد. مجددا توجه شما را به این موضوع جلب می‌کنم که چگونه دهک اول جامعه چنین پولدار شده است؛ زیرا اکثر افراد این دهک در سال‌های جاری، از همان گروه‌هایی هستند که درآمد سرشارشان در عبور دادن دولت از گرفتاری‌های تحریم یا بهره‌مند شدن از سیاست‌های نادرست بوده است.

بسیاری می‌پرسند مقصر اصلی کیست، در پاسخ می‌گویم: نمی‌دانم. آیا آنان که تحریم را کاغذپاره تلقی می‌کردند یا آنان که با نحوه کشورداری، کشور‌های بزرگ را تحریک به افزایش تحریم‌ها کردند، مقصر اصلی هستند یا نفوذ سازمان‌های جاسوسی در کشور که هر روز داستانی جدید از عملیات آن‌ها در فضای مجازی دست به دست می‌شود؟ آیا دولت که خود بیشترین صدمه را از فشار تحریم‌ها می‌بیند، توان تعامل با کشور‌های دیگر را ندارد یا خصلت‌های ایرانی بودن در حیطه حکمرانی کمرنگ شده و اصول مدارا و گسترش ارتباط که برای قرن‌های طولانی جاری بوده به فراموشی سپرده شده است؟ به علاوه این روز‌ها خبر از نوعی خیزش منطقه‌ای به گوش می‌رسد. قدرت‌های بزرگ حرکت‌هایی برای یارگیری در منطقه در دست اقدام دارند و اسرائیل هم سفره‌اش را در اطراف کشور پهن کرده و آخرین سنگرش در عربستان را تدارک می‌بیند. برای افرادی، چون من، به‌عنوان اقتصاددان، این سوال مطرح است که آیا راه‌ها برای ورود به دموکراسی و آزادی اقتصادی برای کشور، در حال بسته شدن است و باید منتظر اتفاقات غیرمنتظره بود؟ سیاسیون و نظامیان می‌گویند بعید می‌دانیم که کشور مورد تهاجم قرار گیرد؛ ولی می‌دانیم که روش‌ها در دنیای جدید به سرعت در حال تغییر است. ورود هوش مصنوعی خود بسیاری از ابزار‌های کنترل را تغییر می‌دهد؛ بنابراین برای تحت فشار قرار دادن یک کشور دیگر نیاز به تعرض نظامی نیست.
‌
می‌توان یک کشور را آن‌چنان از موهبت استفاده از مزیت‌های خودش محروم کرد که به زندگی معیشتی برگردد که بهترین نمونه آن کره‌شمالی است. اگر حمله‌ای به کره‌شمالی صورت نگیرد که نخواهد گرفت، آن حجم از اسلحه و ملزومات تهاجمی به چه دردش خواهد خورد، جز آنکه قصه پر غصه اتحاد جماهیر شوروی-البته در سطحی بسیار کوچک‌تر- تکرار شود. می‌دانیم که دولت، گرفتار منتفعان تحریم شده است که بخشی از آن‌ها در بدنه خودش قرار دارد. طبیعی است لازمه بازگشت به سلامت اقتصادی یکی آن است که منتفعان تحریم را غیرفعال کنیم. اما چگونه؟ آنان بسیار پرقدرت شده‌اند.

دولت گرفتار هم، در حال توجیه خود و سیستم حکمرانی است تا فشار گسترده تاروپود دولت را به هم نپیچد؛ ولی باید متوجه بود که فشار بر مردم تا حدی امکان‌پذیر است که آستانه تحمل او فرونریزد. نکته مهم دیگر آنکه طبقه متوسط نیز به سرعت در حال پیوستن به دایره نیازمندهاست و می‌دانیم که طبقه متوسط حافظ بوروکراسی و تکنوکراسی هر کشوری است. این طبقه قابل جایگزین شدن - به‌راحتی- نیستند؛ بنابراین ضربه زدن به طبقه متوسط قابل جبران نیست و باید هوشیار بود. در نهایت به‌عنوان یک کارشناس توصیه می‌کنم به‌رغم نامهربانی‌ها، امکانات علمی خود را بیش از گذشته به میدان آوریم و حاکمیت هم آستانه تحمل خود را افزایش دهد. ایرانیان در بستر تاریخ به شکیبایی و مدارا و تجارت‌پیشگی معروف بوده‌اند و مشکلات را در فرآیند تحول پدیده‌ها هضم کرده‌اند و به همین دلیل قرن‌ها پایدار مانده‌اند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: تحریم اقتصاد ایران قیمت طلا و ارز قیمت موبایل تحریم ها کشور ها قرن ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۲۹۴۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دستور رئیسی به بانک ها درباره وام ازدواج، مسکن و اشتغال

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم در نشست مشترک اعضای هیأت وزیران با استانداران سراسر کشور که پیش از ظهر امروز یک شنبه-۱۶ اردیبهشت در سالن پیامبر اعظم (ص) وزارت کشور برگزار شد، ضمن عرض تسلیت شهادت امام جعفر صادق (ع)، پرچمداری تحول در حرکت عظیم دین مبین اسلام را از نقاط برجسته حیات مبارک این امام همام عنوان و بر ضرورت بهره‌گیری همه کارگزاران نظام اسلامی از فضائل و سیره علمی و عملی اهل بیت علیهم السلام در گره‌گشایی و خدمت به مردم تاکید کرد.

آنگونه که ایرنا روایت کرده، رئیسی ضمن تاکید بر توجه و کمک گرفتن از قدرت لایزال الهی برای انجام کارها، تصریح کرد: عملیات «وعده صادق» که به ارتقای اقتدار، قدرت، عزت و امید ملت ایران انجامید و به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ زندگی این ملت از سویی نشان داد ایرانیان ملتی هستند که می‌خواهند آزاد و مستقل زندگی کنند و از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران را در باشگاه قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در بالاترین رده‌ها و جزو قدرت‌های مطرح قرار داد، صرفا با اتکال به خدا انجام شد.

رئیس دولت سیزدهم با بیان اینکه امروز همه صاحبان قلم، بیان و سخن و هر کس که در هر حوزه‌ای تاثیرگذاری دارد باید برای امیدآفرینی و ارتقای امید جامعه تلاش کند، افزود: دشمن به دنبال یاس‌آفرینی است و ما باید برای امیدآفرینی تلاش کنیم. کارگزاران دستگاه‌های اجرایی نیز باید در عرصه عمل و با کار شبانه‌روزی امید مردم را ارتقا دهند. مردم باید این احساس را داشته باشند که دولت دارد کار می‌کند و از سوی دیگر باید ضمن گزارش کارها و اقدامات و تلاش برای گره‌گشایی از اذهان مردم، دلایل و علل ناکارآمدی‌های احتمالی را نیز به گزارش کرد، چرا که مردم صداقت را بیش از هر چیز می‌پسندند.

بانک ها در تامین مالی به موقع واحد های تولیدی کمک‌کنند

رئیس دولت سیزدهم ضمن تقدیر و قدردانی از همه حافظان امنیت در کشور خاطر نشان کرد: دشمنان به دنبال موج سواری هستند تا در گوشه وکنار کشور ناامنی را ایجاد کنند. امنیت را به عنوان یک موهبت الهی و یک‌ضرورت بدانیم. همه اقدامات در گرو امنیت است‌ و انشاالله روز به روز ارتقا خواهد یافت.

وی با اشاره به نقش واحد های تولیدی در تحقق شعار سال بیان کرد: همه ی بخش ها برای تحقق شعار سال باید برنامه داشته باشند. هیچ بخشی از تولید اعم از کارخانه های بزرگ وکارگاه ها نباید در سال جهش تولید بی برنامه باشند، استان ها باید برای جهش تولید برنامه کلان و استانی و اقلیمی داشته باشند. بانک ها باید در زمینه تامین مالی به موقع واحد های تولیدی کمک‌ کنند.

شاهد انتخابات با شکوه در میان دوره ای مجلس خواهیم بود

رئیسی گفت: باید با عموم‌مردم سخن‌گفت، ارتباط با مردم را همواره به استانداران و مدیران تاکید کرده ام. در انتخابات قبل هم مجریان (وزیر کشور و استانداران) هم ناظران(شورای نگهبان) هم عموم‌مردم همت کردند وانتخاب با شکوهی براساس ۴ اصل مورد تاکید رهبرانقلاب برگزار شد.
انشاالله در انتخابات میان دوره ای پیش رو با همت استانداران ۴ اصل مورد تاکید رهبری همواره در اولویت باشد تا شاهد انتخابات میان دوره ای با شکوه باشیم و مجلس شورای اسلامی در زمان خود تشکیل شود.

تشکیل کارگروه‌ویژه برای استان‌هایی که بیشترین آمار بیکاری را دارند

رئیس دولت سیزدهم در ادامه پرداخت تسهیلات برای واحد های تولیدی، پرداخت تسهیلات ازدواج، مسکن و اشتغال را از موضوعاتی دانست که دولت همواره نسبت به آن دغدغه دارد و خطاب به بانک‌مرکزی وبانک های عامل تاکید کرد: باید این‌موضوعات در اولویت قرار بگیرد .پرداخت تسهیلات برای ازدواج و اشتغال ومسکن بسیار مهم است‌.

رئیسی با تاکید بر اینکه آمار بیکاری در بسیاری از استان‌ها کاهش یافته است، بیان کرد: استان هایی که بیشترین آمار بیکاری را دارند سریعا کارگروهی را تشکیل دهند تا از این وضعیت خارج شوند. باید فکر ویژه برای این استان ها داشت و باید کار جدی در این زمینه کرد.

موانع تولید برطرف شوند

رئیس‌ دولت سیزدهم خاطر نشان کرد: همه ارکان دولت برای توانمندسازی شرکت‌ها، تولیدی‌ها و کارخانجات تلاش کنند. وقتی برای رفع موانع تولید جلسه‌ای برگزار می‌شود، باید نتیجه این جلسات، رفع موانع تولید باشد.

رئیسی یکی از بخش‌های مهمی که می‌تواند در جهش تولید نقش ایفا کند، را تعاونی‌ها برشمرد و گفت: از همین امروز به تعاونی‌ها نقش داده شود.در زمینه فعالیت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها می‌توانند تولید ثروت کنند. اقتصاد کشاورزی مورد توجه قرار بگیرد چون می‌تواند از مهاجرت به شهرها جلوگیری کند.

اقتصاد روستا، مانع مهاجرت

وی با بیان اینکه بخش های مختلف دنبال تولید ثروت بدون فشار آمدن بر مردم باشند، گفت: مثلا دانشگاه ها در حوزه دانش بنیان می توانند تولید ثروت کنند؛ جوانان عزیز ما در شرکت های دانش بنیان با کار خودشان می توانند تولید ثروت کنند. فعال شدن معادن برای کشور ثروت ایجاد می کند؛ کشور ما در برخی بخش ها معروف به بهشت معادن است که باید این معادن فعال شوند.

رئیس دولت سیزدهم بیان کرد: مسأله صرف کردن کشاورزی برای کشاورز و اقتصاد کشاورزی بسیار مهم است؛ در روستاها برق و آب و گاز و جاده و خانه بهداشت داریم اما چرا روستایی رها میکند و به شهر می آید؟ چون می‌گوید اقتصاد روستا و کشاورزی باید صرف کند و قابل پیش بینی باشد؛ تضمین شود که محصولش خریداری می شود. باید از محصولات روستایی ها حمایت کنیم ومحصولاتشان به موقع خریداری شود؛ این می شود اقتصاد روستا که روستایی را به ماندن در روستا امیدوار می کند.

رئیسی خاطر نشان کرد: بخش هایی هم که بالفعل نیستند و بالقوه اند و شما استانداران می توانید آنها را شناسایی کرده و بالفعل کنید؛ یکی از کارهای دولت فعلیت دادن به توانایی های بالقوه در دانشگاه ها، بازرها و سایر حوزه های اقتصادی است که زمینه فعالیت ندارند و باید زمینه را برای آنها فعال کرد.آن روز که رهبر انقلاب فرمودند که باید شرکت های دانش بنیان دو برابر شود، ۵ هزار شرکت بود که امروز به ۱۰ هزار شرکت رسیده است؛ ایشان به خوبی چیش بینی کرده اند که جوانانی هستند که در حوزه های دانش بنیان می توانند در بخش های تولیدی فعال شوند و این کار با اراده و پیگیری ایشان اتفاق افتاد الان هم در کشور زمینه برای فعالیت و رشد بسیار زیاد است.

باید میزان بهره وری را بالا ببریم

رئیس دولت سیزدهم با اشاره به افزایش بهره وری تاکید کرد: به دوستان گفته ام در شورای معاونان وزارت خانه ها و استانداری ها جلسه بگذارید و بهره وری را بررسی کنند که چه کار کنیم تا بهره وری در یک کارخانه یا اداره سازمان افزایش یابد.میزان بهره وری ما پایین است باید آن را بالا ببریم؛ به نهادهای فرهنگی اشاره می کنم؛ در مسأله نهادهای فرهنگی یک سری مسائلی را که دولت خدمت رهبر انقلاب رسید، بیان کردم؛ باید در یک سری مسائل کار فرهنگی کنیم وزارت خانه های فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش، سازمان صداوسیما، چهره ها و ... باید تلاش کنند.

رئیسی بالا رفتن انضباط اجتماعی در جامعه، جلوگیری از اسراف و تبذیر، قانون مداری و ... را از نکاتی برشمرد که باید نهادهای فرهنگی تبلیغ کنند؛ و تاکید کرد: هر چه قانون مداری را در جامعه بالا ببریم، پرونده های قضایی کمتر می شود؛ هر چه انضباط اجتماعی افزایش یابد، شاهد نظم اجتماعی و پیشرفت امور خواهید بود؛ جلوگیری از اسراف و تبذیر هم همین است؛ این الگوهای مصرفی که در جامعه باید نسبت به مصرف آب و برق و گاز و انرژی نیاز است، باید تبلیغ شود.

وی افزود: زمانی رهبر انقلاب در یکی از خطبه های نمازجمعه نسبت به مصرف در کشور آمار دادند که مصرف ما با برخی کشورهای پر چمعیت جهان قابل مقایسه است یا برخی اوقات حتی قابل مقایسه هم نیست؛ اینها باید فرهنگ سازی شود با بخشنامه حل نمی شوند. این کارهای فرهنگی اساسی در جامعه باید نهادینه شود.

این اجلاس، اولین نشست مشترک هیأت دولت به ریاست رئیس جمهور با استانداران در سال جاری است. سال گذشته نیز دو بار این نشست برگزار شده بود.

27218

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903042